Wat is mindfulness?

Mindfulness betekent: het bewust zijn van het huidige moment.

Plat gezegd, met je kop erbij zijn! Met je aandacht bij dit moment zijn precies zoals het nu is. Niet zoals je hoopt, dan wel vreest dat het is maar zoals het daadwerkelijk is. Zonder oordeel. Klinkt simpel en is tegelijk moeilijk. Let maar eens op hoe vaak je gedachten alle kanten uit gaan en je niet meer weet wat je aan het doen bent.

Door vaker je aandacht te sturen leer je meer afstand te nemen van de hersenspinsels en gedachtenstromingen in je hoofd. Het betreft ook de vaardigheid om jezelf op een vriendelijke wijze weer in het ‘hier’ terug te kunnen brengen als de gedachten het dreigen over te nemen. Wetenschappelijk onderzoek heeft de vele positieve effecten hiervan in de hersenen aangetoond. Deze ‘rust in je hoofd’ zorgt voor meer concentratie, focus en empathie. Keuzes worden bewuster gemaakt in plaats van reflexmatig. Je bent meer bewust van je eigen gemoedstoestand en gezondheid en kunt beter je eigen grenzen bewaken.

Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn. Bewust aanwezig in het hier en nu, zonder te oordelen.” – naar een citaat van de grondlegger van de mindfulness based stress reductie trainingen: Jon Kabat- Zinn.

Wat houdt Mindfulness in?

Centraal in de aandachttraining staat aandacht voor dit moment, voor hoe ons leven nu is. Belangrijke begrippen daarbij zijn: mildheid, niet-streven en niet-oordelen.

Helder aanwezig zijn in het nu is een voorwaarde om stress te kunnen hanteren. Als we ons helder bewust zijn van een situatie op het moment zelf, kunnen we kiezen hoe we er mee om gaan, in plaats van vast te zitten in onze automatische reacties. Vaak zijn we met onze gedachten in het verleden of we dwalen weg in fantasieën over de toekomst. Zeker als we te maken hebben met ziekte of stress, kan dit onze aandacht zo in beslag nemen, dat we onze dagen op de automatische piloot doorbrengen. Dit ontneemt ons het zicht op hoe ons leven nu is en wat we nu voor onszelf kunnen doen. Door meer aanwezig te zijn in het nu, krijgen we meer energie en mogelijkheden tot onze beschikking om voor onszelf te zorgen. Energie en kracht die we allemaal in ons hebben en weer leren gebruiken. Daardoor voelen we ons minder machteloos en wordt het leven vaak weer kleurrijker en plezieriger.

Aandachttraining is een intensieve oefening in het leren leven in het huidige moment waardoor je meer rust krijgt in je hoofd. Wellicht helpt het volgende visuele voorbeeld je dit beter in te zien:

In onze trainingen omschrijven we het effect van mindfulness weleens met een glas troebel modderwater. Blijft het glas in beweging, dan zal het water troebel blijven. Zet je het glas even stil, dan zakken de modderdeeltjes al vrij snel naar beneden en wordt het water bovenin het glas helderder en schoner. Dit voorbeeld visualiseert wat mindfulness doet met je hoofd. Door stil te leren staan krijg je meer helderheid in je hoofd!

Hieronder volgt een korte opsomming van wat de mindfulness beoefening je kan brengen:

  • Mindfulness verbetert je concentratie en focus.
  • Met mindfulness wordt je hoofd helder. Je kunt beter nadenken. Afleidende gedachten neem je nog wel waar maar je doet er niets mee. Daardoor kun je je beter concentreren.
  • Door mindfulness wordt je je meer bewust van je gedachten, je reacties, je emoties en hoe jij je voelt. Hierdoor ben je beter in staat om milder en met meer empathie naar vooral jezelf, maar ook anderen te zijn.
  • Het leven wordt makkelijker en je kunt beter en intenser van meer momenten / dingen genieten.
  • Je krijgt meer energie en levenslust.
  • Je bent beter in staat om van de automatische piloot af te gaan. Simpelweg omdat je het opmerkt. Je kunt makkelijker oude gedachtenpatronen doorbreken en nieuwe keuzes maken.
  • Mindfulness ondersteunt bij het omgaan met stress en het herstellen van overmatig stress door de positieve effecten in de hersengebieden.
  • Met mindfulness ben je beter in staat om spanning los te laten. Daardoor ontstaat er vanzelf meer ruimte voor ontspanning. Je kunt makkelijker schakelen tussen spanning en ontspanning. Wordt hier meer veerkrachtig in.
  • Door opmerkzaamheid te oefenen ontwikkel je kwaliteiten die je al wel in je hebt maar die misschien te weinig ruimte hebben gekregen: mildheid, niet-oordelen, geduld, vertrouwen, aanvaarden en loslaten.

 

Om die reden heeft Mindfulness een aangetoond effect op symptomen als:

  • Stress-symptomen, overspannenheid en burn-out klachten
  • Depressies en angstklachten
  • Slaapproblemen, vermoeidheid (gevoel uitgeblust te zijn)
  • Psychische gevolgen na of bij een (chronische) ziekte of lichaamsbeperking

 

Mindfulness kan op zeer verschillende manieren geoefend en getraind worden. Bekijk hieronder de verschillende trainingen die Sense Aandachttraining aanbiedt.

Veel wetenschappelijk onderzoek heeft de positieve werking van mindfulness aangetoond; het verhoogd de kwaliteit van leven en het is bewezen effectief tegen stress. Waarom? Om hier antwoord op te geven kijken we eerst naar het effect dat stress heeft op de volgende onderdelen in je hersenen:

  • Het angstcentrum, ook wel Amygdala genoemd
  • De Hippocampus, dit reguleert het stresshormoon
  • De Prefontale Cortex, die allerlei cognitieve en emotionele zaken regelt

De Amygdala, zorgt ervoor dat je een ‘vecht-vluchtreactie’ krijgt wanneer je angst of stress ervaart. Je hartslag gaat omhoog, je wordt onrustig en je zintuigen staan op scherp.  Dit gaat volledig automatisch en heel snel; je ‘schiet’ letterlijk in de stress of angst. Als je vaak of een lange periode achter elkaar deze reactie hebt opgewekt, wordt de Amygdala ‘overprikkeld’. Hierdoor gaat het steeds sneller en heftiger reageren. Dit is de reden waarom sommige mensen die overspannen zijn of een burn-out hebben bepaalde angstklachten ontwikkelen die ze nooit eerder hebben gehad. Denk aan sociale-angst, faalangst, pleinvrees of claustrofobie.

Hierbij komt dat de Hippocampus krimpt en ontregelt raakt wanneer iemand te lang, veel stresshormoon opwekt. De Hippocampus reguleert de hoeveelheid cortisol (stresshormoon) na een stressvolle ervaring. Hierdoor herstel het langzamer van stress en kan je stress ervaren zonder een stressvolle situatie.

Problemen met plannen, beslissingen nemen, relativeren, sociaal gedrag en impulsbeheersing als gevolg van langdurige stress wordt veroorzaakt door een beperkte werking van de Prefontale Cortex. Dit gebied in je hersenen krimpt en wordt minder actief bij een langdurige periode van stress…

 

Uit neurologisch onderzoek is gebleken dat mindfulness meditatie voor meer stabiliteit en herstel zorgt in het angstcentrum Amygdala.

Ook is vastgesteld dat de gebieden in de Prefontale Cortex en de Hippocampus weer groeien (neuroplasticiteit) na het regelmatig beoefenen van mindfulness meditaties.

Dit verklaart waarom deelnemers aan een mindfulness training een minder sterke stressreactie ervaren, sneller herstellen van stress en beter in staat zijn om in complexe situaties helder en scherp te kunnen blijven handelen.

 

De effecten van mindfulness zijn wetenschappelijk onderzocht. Hieruit blijkt dat mensen met pijn, angst, fibromyalgie, psoriasis, depressie en kanker positieve effecten ervaren van de mindfulness beoefening. In Nederland onderzocht de Katholieke Universiteit van Nijmegen het effect van de mindfulnesstraining op mensen met depressie en angsten.

Klik hier om het wetenschappelijke artikel te downloaden. De belangrijkste effecten van de mindfulnesstraining volgens het onderzoek zijn:

  • Afname van lichamelijke en psychologische klachten
  • Een positieve verandering in de leefstijl
  • Het vermogen zich beter te kunnen ontspannen
  • Een positiever zelfbeeld en beeld van de omgeving
  • Verbetering kwaliteit van leven

Bij Sense Aandachttraining in Groningen kun je op verschillende manieren de mindfulness beoefening leren of een verdieping hierin krijgen afhankelijk van je wensen en behoeften. Zo kan dit via een:

 

Doordat wij zijn aangesloten bij de beroepsverenigingen VMBN, NVPA, RBCZ  (geregistreerd dan wel gecertificeerd), ben je gegarandeerd van een professionele en kundige persoonlijke coaching en mindfulnesstraining. Ook vergroot dit de kans op een vergoeding bij je verzekering dan wel werkgever. Lees hier meer over vergoedingen. 

Vrijblijvend advies

Wil je graag eerst de mogelijkheden in coaching en trainingen met ons bespreken? Neem dan gerust even contact met ons op voor vrijblijvend advies hierin.